معاملات دیروز«مبین» برای رعایت انصاف،‌ باطل شد

روح الله میرصانعی در گفت و گو با اقتصادنیوز گفت: در جریان دیروز که در نهایت به ابطال معاملات سهم «مبین» منجر شد، از این جا شروع شد که در هسته معاملات یک مشکل نرم افزاری روی داده بود و بلوک سهم به اشتباه 10 هزارتایی تعریف شده بود.

میرصانعی افزود: بلوک 10 هزارتایی در واقع بلوکی است که برای معامله گران آنلاین تعریف شده بود،‌اما به اشتباه به همه تسری پیدا کرد و کارگزارانی که صف نشسته بودند، با بلوک 10 هزارتایی مواجه شدند. در صورتی که کارگزاران فکر می کردند مطابق روز چهارشنبه بلوک 100 هزارتایی است و می توانند صف 100 هزارتایی بچینند.

در همین حال بازار باز شد و کارگزاران سفارش های 100 هزارتایی دادند، اما سیستم از آن ها قبول نکرد. در حالی که بعضی از کارگزاران سفارش 10 هزارتایی دادند و سیستم از آن ها قبول می کرد. بنابراین آن ها جلوتر رفتند. این اتفاق این معنی را متبادر می کند که عدم دسترسی یکسان به هسته معاملات بین کارگزاران پیش آمده و به عبارتی انصاف در خرید توسط کارگزاران رعایت نشده است.

دبیرکل کانون کارگزاران خاطرنشان کرد: درست است که سامانه دچار مشکل بود،‌اما رعایت انصاف بین کارگزاران رعایت نشد. پس از پیگیری کانون کارگزاران از بورس،‌ قرار بر این شد که سفارشات ابتدای صبح باطل شود.

او افزود: سفارشات باطل شد و در ساعت 9 و 15 دقیقه اجازه صف نشستن از ابتدا به کارگزاران داده شد. در ساعت 9 و 15 دقیقه برخی کارگزاران از دسته های سفارش استفاده کردند و در اینجا به دلیلی که برای من هم مشخص نیست و احتمال می دهم مشکل نرم افزاری بوده باشد، بعضی از دسته های سفارش مشتریان کارگزاران جلوتر از دیگران قرار گرفت. این در حالی است که معمولا این سفارشات به صورت انتخابی توزیع می شود، اما دیروز تعداد کمی از مشتریان سفارش شان پشت سر هم قرار گرفت. پس از این که 18 میلیون و اندی معامله انجام شد و به 41 نفر رسید که به هر نفر به طور متوسط 430 هزار سهم رسید.

میرصانعی مجددا تاکید کرد که این موضوع بسیار غیرمنصفانه بود. برای سهمی که متقاضی زیاد داشت. این بار هم دوباره کانون کارگزاران بورس وارد شد و با بورس صحبت کرد که این معاملات هم باطل شود.

او درباره دلیل باطل شدن معاملات گفت: وقتی دسترسی برابر بین کارگزاران نباشد، متعاقبا دسترسی برابر بین سرمایه گذاران هم نخواهد بود. اگر کارگزران نتوانند به صورت منصفانه صف بچینند، سرمایه گذاران بر هم اولویت پیدا می کنند که غیر منصفانه خواهد بود. برای همین معاملات دیروز باطل شد تا حرف و حدیثی باقی نماند و اتهامی وارد نشود.

میرصانعی گفت: به هر حال نرم افزار معاملاتی مشکل دارد و باید راهی برای جلوگیری از بروز این مشکلات اتخاذ شود. در موضوع رعایت انصاف و دسترسی یکسان به هسته معاملات جدیت وجود دارد، به خصوص که در حال حاضر تقاضا برای این سهم زیاد است و این سهم زیر ذره بین است. به همین علت امروز هم محدودیت هایی برای این سهم در نظر گرفته شد که هر کد معاملاتی بتواند 100 هزار سهم دریافت کند. البته از نظر من ایجاد محدودیت جدید در معاملات مناسب نیست.

او افزود: در یکی دو سال گذشته گاهی اوقات محدودیت هایی بر خرید و فروش وضع می شد. اما افزایش محدودیت بر بازار نتیجه برعکس می دهد. بورس ایران یکی از پر محدودیت ترین بورس های دنیاست. این در حالی است که ما باید به جای افزایش محدودیت، به سمت استانداردهای جهانی حرکت کنیم.

میرصانعی گفت: وقتی می‌بینیم که یک سهم متقاضی زیادی دارد، مشخص است که قیمت این سهم باید بالاتر از این باشد و باید به جای محدودیت زیاد، دامنه نوسان را افزایش بدهیم. نوسان 4 درصدی برای طیف زیادی از سهم ها کم است. به همین دلیل به نظر من روش هایی مثل ایجاد محدودیت منسوخ است و باید از روش های جدیدتر استفاده شود.