از قضاوت های عجولانه در حوزه بورس پرهیز شود

به گزارش اقتصادنیوز، ‌ در جریان معاملات روز ۱۳ اردیبهشت ماه، نماد شرکت پتروشیمی مبین در پی بروز مشکلی فنی در سامانه معاملات، توسط عده‌ای محدود خریداری شد. در این خصوص مقرر شد تا به دلیل عدم رعایت توزیع منصفانه سهام، معاملات پتروشیمی مبین باطل شود. در این خصوص حسن امیری، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در مصاحبه با پایگاه اطلاع رسانی بازارسرمایه به بررسی جزییات این موضوع پرداخته است.

در روزهای اخیر صحبت‌ها و مطالبی در خصوص ابطال معاملات سهم مبین مطرح شده است. لطفا توضیحاتی در این خصوص ارائه فرمایید.
همانگونه که مسوولان شرکت بورس اوراق بهادار تهران در مصاحبه‌های متعدد توضیح دادند در روز یکشنبه ۱۳ اردیبهشت ماه امسال، اشکالاتی عملیاتی در سفارش‌گیری و انجام معاملات رخ داد. شروع این مشکلات مربوط به تغییر محدودیت حجمی هر سفارش از ۱۰۰ هزار سهم به ۱۰ هزار سهم در سیستم سفارشات بود که منجر به حذف کلیه سفارشات و اجرای مجدد فرآیند سفارش‌گیری از ساعت ۹: ۱۵ بود.

با این حال با سفارش گیری مجدد در این نماد، به دلیل عدم اعمال محدودیت دسته سفارش، چند کارگزاری اقدام به ارسال دسته سفارش کرده و عمده خرید‌های انجام شده در این نماد توسط چند کارگزار صورت پذیرفت. بر این اساس و با توجه به تقاضای بالای بازار و جهت فراهم آوردن شرایط برای تخصیص منصفانه، شرکت بورس اوراق بهادار اقدام به ابطال معاملات کرد.

با توجه به این موارد، توضیحات شما در مورد برخی مباحث مطرح شده در بعضی از رسانه‌ها دال بر سوء استفاده برخی از کدهای خاص از معاملات مبین چیست؟
همانطور که عنوان شد موضوع از اساس منتفی شده و معاملات مورد بحث ابطال شده است. نقش نهاد ناظر در چنین شرایطی همین است که مشکلات ناشی از ناهماهنگی‌ها و ایرادات سیستمی را شناسایی کرده و معاملات مبتنی بر آن را ابطال کند که منجر به بی‌عدالتی نشود که البته همین اتفاق توسط شرکت بورس و اوراق بهادار تهران افتاده است. به علاوه، خریداری شدن حجم بالایی از سهام توسط تعداد محدودی کارگزار و مشتری، به دلیل ارسال دسته سفارش توسط آن کارگزاران بوده است. این امکان نیز محدود به کارگزاری خاصی نبوده و تمامی کارگزاران می‌­توانستند از آن استفاده کنند، زیرا همانطور که عنوان شد امکان ارسال دسته سفارش برای تمامی کارگزاران فراهم بوده است.

چرا کارگزارانی که دسته سفارش ارسال کرده‌اند در سر صف قرار گرفته‌اند؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید توضیحاتی در مورد نحوه سفارش‌گیری در زمان پیش از بازار در شرایط عادی یعنی ۸: ۳۰ الی ۹: ۰۰ ارائه دهم. در حال حاضر سفارشاتی که در ساعت ۸: ۳۰ به سامانه معاملاتی ارسال می‌شود در صورتی که در قیمت‌های مساوی باشند به دلیل یکسان بودن زمان ورود این سفارشات (یعنی‌‌ همان ساعت ۸: ۳۰: ۰۰) با استفاده از الگوریتم تصادفی در صف جای می‌گیرند. با این حال در صورت ورود دسته سفارش به سامانه امکان استفاده از این الگوریتم تصادفی وجود ندارد. به همین دلیل ارسال دسته سفارش به هسته معاملاتی صرفاً از ساعت ۸: ۴۰ به بعد مجاز است تا در زمان ابتدایی سفارش‌گیری رعایت انصاف صورت پذیرد. در این مورد خاص (یعنی نماد مبین) به دلیل اینکه زمان سفارش‌گیری دوم بعد از این ساعت بوده است، این محدودیت (محدودیت عدم ارسال سفارش قبل از ۸: ۴۰) اعمال نشده و دسته سفارش‌های ارسالی در ابتدای صف قرار گرفته‌اند.

پس بر اساس اظهارات جنابعالی، علت ابطال معاملات این موضوعات بوده است؟
بله. باید این نکته را نیز باید ذکر کنم که عموماً سعی می‌شود از ابطال معاملات پرهیز شود ولی در برخی از موقعیت‌های خاص مانند این موضوع ابطال معاملات بهترین راه‌کار محسوب می‌شد که شرکت بورس نیز از همین راه‌کار استفاده کرده است و در صورت عدم ابطال معاملات ابهامات موجود دو چندان می‌شد.

موضوع دیگری هم در این زمینه مطرح است؟
در پایان ذکر این نکته ضروری است که رسانه‌ها به‌عنوان نمایندگان افکار عمومی و چشم بینای مردم بوده و حساسیت آن‌ها نسبت به موضوعات باعث شفافیت بیشتر در فضای اقتصادی کشور خواهد شد، اما از آنجا که حوزه بورس با منافع سهامداران سر و کار دارد، باید از قضاوت‌های عجولانه و تیترهایی که باعث سلب اعتماد سرمایه‌گذاران از بازار سرمایه ‌می‌شود، به شدت پرهیز کنیم. هر گونه اظهار نظر به ویژه مواردی که به طور ناقص بیان می‌شود یا مطالبی که با جهت گیری‌های خاصی در رسانه‌ها مطرح می‌شود می‌تواند آثار زیانباری در پی داشته باشد و به دارایی‌های مردم لطمه بزند. لذا با توجه به عواقب و مسئولیت‌های قانونی چنین اظهار نظرهایی، همواره باید مطالب مرتبط با بازار سرمایه دقیق و مطابق با واقعیت باشد.